Paragraaf A. Lokale heffingen

4a. Kostendekkende leges en rechten

In het BBV is opgenomen dat gemeenten verplicht zijn om, in hun begroting, per categorie van producten en diensten inzichtelijk te maken en welke kosten en opbrengsten aan de tarieven ten grondslag liggen. Ook moeten de gemeenten daarbij toelichten welke beleidskeuzes er bij de tarifering van de producten en diensten zijn gemaakt. Bijvoorbeeld of er kruissubsidiëring is tussen of binnen product categorieën.

Dit geldt voor de volgende leges, heffingen en rechten: afvalstoffenheffing, rioolheffing, rioolaansluitrecht, leges, marktgelden, havengelden en lijkbezorgingsrechten.
De overige belastingen, OZB, (water)verblijfsbelasting, reclamebelasting, BIZ Smakterheide en parkeerbelasting zijn algemene belastingen en gaan naar de algemene middelen van de gemeente en kunnen door de gemeente vrij besteed worden. De voorwaarden m.b.t. kostendekkendheid gelden hiervoor niet.

Afvalstoffenheffing

De gemiddelde afvalstoffenheffing (basistarief + variabel tarief) voor een huishouden, stijgt in 2023 met € 18,80 oftewel 8%. Er zijn meerdere oorzaken waarom de kosten stijgen. Dit staat los van het nieuwe beleid. De eerste resultaten van het afvalbeleid zijn namelijk positief, met name wanneer je kijkt naar het milieurendement en de besparingen die behaald worden. Helaas kunnen de inwoners niet beloond worden met een tenminste gelijkblijvende afvalstoffenheffing of normale indexering.

Hoge indexering

Grootste oorzaak van de kostenstijging is de indexering die we verwachten. De brandstofprijzen zijn enorm gestegen, met een zeer hoog indexcijfer tot gevolg. Omdat afvalinzameling draait om transport, verwachten we dat de inzamelaars deze indexering vanaf volgend jaar aan de gemeente doorberekenen. Dit drukt zwaar op de afvalbegroting.

Hogere kosten verwerking versus besparingen

Daarnaast hebben we in de afvalbegroting 2023 te maken met een aantal forse (onvoorziene) kostenstijgingen ten opzichte van 2022. Een grote kostenstijging zit in de verwerking van groente-, fruit- en tuinafval + etensresten (GFT+E). Voor dit afval is het serviceniveau omhoog gegaan. Het GFT+E wordt nu elke week ingezameld. Dit leidde in de eerste maanden al tot 2,5 keer meer aan huis ingezameld GFT+E ten opzichte van dezelfde maanden in 2021. De verwerkingskosten hiervoor vallen nog hoger uit dan voorafgaand ingeschat. Uiteraard besparen we ook op de kosten van de verwerking van restafval doordat we dit nu minder inzamelen. Daarnaast wordt alle plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankpakken (PMD) tot nu toe geaccepteerd. We betalen dus niet meer voor de verbranding van afgekeurd PMD, zoals we voorheen wel deden. Met beide besparingen was in de begroting van 2022 echter al rekening gehouden. Hierdoor vormt dit geen besparing in de begroting van 2023 t.o.v. 2022.

Vervuiling GFT+E

Andere verschillen in de begroting zitten bijvoorbeeld in de toekomstig te verwachten afkeuring van GFT+E afval. Tot op heden is het GFT+E afval nog niet afgekeurd, omdat deze bij verwerker Attero gezamenlijk met het afval van Gennep en Bergen wordt aangeleverd. Het is dan niet aanwijsbaar bij wie welke vervuiling hoort. Volgend jaar wordt het Venrayse GFT+E al eerder op de overslag gecontroleerd, waardoor ook de afkeur in Venray duidelijk wordt. Naar verwachting ligt deze tussen de 5 à 10 procent. Omdat het verwerken van afgekeurd GFT+E afval bijna vier keer duurder is dan de normale verwerkingskosten, is hiervoor ook een groot bedrag opgenomen in de begroting.

Verschuiving van variabel tarief naar basistarief om kosten te dekken

Bij het maken van de begroting voor 2022 werd uitgegaan van gemiddeld 7 ledigingen per aansluiting voor restafval (140 liter minicontainer). Een redelijk aantal gezien ervaringen in andere gemeenten met dezelfde frequentie van inzamelen in combinatie met diftar. Bij het opstellen van deze begroting voor 2023 waren alleen de cijfers van de eerste 3 maanden van het nieuwe beleid beschikbaar. Dit jaar lijkt het aantal ledigingen eerder naar 5 te gaan in plaats van 7. Inwoners zetten hun grijze restafvalcontainer dus minder vaak aan de straat en krijgen daardoor straks een lagere rekening. Hierdoor moeten we als gemeente de inkomsten uit het variabele tarief voor 2023 ook flink naar beneden bijstellen. Dit betekent een verhoging van het basistarief om de kosten te kunnen dekken. Voor de inwoners houdt dit in dat zij naar verwachting een sterkere stijging in 2023 zullen ervaren dan de geschetste 8%, omdat zij in 2022 dan gemiddeld minder kosten hebben.

Niet inzetten voorziening

Ondanks het feit dat het leven voor iedereen duurder wordt, zet het college de egalisatiereserve (voorziening) niet in om deze stijging van de heffing te dempen. De belangrijkste reden hiervoor is de onvoorspelbaarheid van de lasten en baten binnen de afvalbegroting. Er kunnen zich al dan niet incidentele grote meevallers én grote tegenvallers voordoen. Voorbeelden hiervan zijn de marktprijs van oud papier, de indexering voor transport of het afsluiten van nieuwe contracten. De voorziening is dan nodig om eventuele tekorten op te vangen, waarbij € 150.000 een beperkt bedrag is. Een aantal jaar geleden hebben we dat kunnen zien en ook nu blijkt de situatie onvoorspelbaar. Daarom is in deze programmabegroting het voorstel opgenomen voor een aanpassing van het plafondbedrag van de voorziening naar 10% van de afvalbegroting (ca. € 490.000). Zo kunnen we eventuele tekorten opvangen van twee begrotingsjaren.
Een andere reden om de voorziening nu niet in te zetten is dat we daarmee de lastenverhoging slechts uitstellen. Als we nu de voorziening inzetten, krijgen de inwoners volgend jaar namelijk alsnog te maken met een verhoging van het tarief om de begroting rond te krijgen.

Tarieven afvalstoffenheffing

Basis voor de afvalstoffenheffing zijn de kostendekkende tarieven. Deze zijn vastgesteld op basis van begrote kosten voor het inzamelen van afval en de begrote kosten en opbrengsten voor het verwerken van afval. Doordat we nog niet veel cijfers beschikbaar hebben over de periode waarin het nieuwe beleid geldt, zal de afvalbegroting voor 2023 mogelijk later nog moeten worden aangepast. De hieronder weergeven tarieven zijn nadrukkelijk dan ook concept-tarieven. De definitieve tarieven 2023 worden tijdens de raadsvergadering van december 2022 voor vaststelling aangeboden en kunnen derhalve afwijken van de concept-tarieven:

Rioolheffing en riolering

In het Gemeentelijk RioleringsPlan 2022-2025 is het beleid voor de riolering vastgelegd. Ook is  opgenomen hoe dit beleid en de daaruit volgende werkzaamheden worden gefinancierd. Er is een voorzet gedaan met betrekking tot de hoogte van de rioolheffing. In het GRP wordt gesteld dat het tarief met 2% moet stijgen. Hier bovenop wordt gerekend met een inflatiepercentage van 1.7%. Het tarief voor 2023 is dan 3,7% hoger dan in 2022. Het GRP is in de raadsvergadering van december 2021 vastgesteld.

De definitieve tarieven voor het belastingjaar 2023 worden in de raadsvergadering van december 2022 vastgesteld.

Tarieven Rioolheffing en riolering

De gemeente Venray heeft een rioolheffing om de kosten van de riolering, gedefinieerd in de drie zorgplichten (hemelwater, grondwater en afvalwater), te kunnen betalen. Uit deze rioolheffing moeten alle kosten voor de riolering kunnen worden betaald, zonder een bijdrage van de algemene middelen aan het product riolering. Eventuele tekorten of overschotten worden door middel van de voorziening egalisatie riolering over de jaren uitgemiddeld. Voor 2023 kan de volgende tabel voor de totale inkomsten en uitgaven worden opgesteld.

Rioolaansluitrecht

De kosten voor het maken van een rioolaansluiting zijn afhankelijk van onder andere de diameter, de lengte van de leiding en of het onder vrijverval of via drukriolering kan worden geloosd. Deze kosten worden volgens een vaste verrekening doorberekend aan de aanvrager van de aansluiting. Voor de begroting 2023 wordt gerekend met een verhoging van de tarieven uit 2022 met 2,3%. De tarieven mogen maximaal kostendekkend zijn, maar zijn dat nu niet. Dit wordt veroorzaakt door de BTW. De definitieve tarieven voor het belastingjaar 2023 worden in de raadsvergadering van december 2022 vastgesteld.

Leges

Leges zijn verschuldigd voor verstrekte diensten en worden geheven om de verschillende taken te bekostigen. Bijvoorbeeld het in behandeling nemen van een aanvraag voor een paspoort of rijbewijs. Ook zijn er leges verschuldigd voor het in behandeling nemen van een omgevingsvergunning, een evenementenvergunning of een drank- en horecavergunning.
De opbrengsten uit de heffing van leges worden gebruikt om de kwaliteit van de verstrekking te waarborgen en om personeels-, huisvesting- en materiaalkosten te dekken. De opbrengst uit de leges mag de totale kosten niet overtreffen.
Per hoofdstuk/titel van de legesverordening worden de lasten (directe lasten + overhead + btw) en de totale inkomsten weergegeven. Ook de mate van kostendekkendheid (in %) is opgenomen.

Marktgelden

Elke standplaatshouder op de markt dient jaarlijks marktgeld te betalen. Hiervoor worden onder meer de kramen, stroom, schoonmaak en verkeersmaatregelen gerealiseerd, alsmede de inzet van de marktmeester. De hoogte van het marktgeld wordt berekend aan de hand van strekkende meters van de kramen. Het marktgeld wordt verhoogd als er stroom wordt afgenomen, afhankelijk van de capaciteit van de aansluiting. Uitgangspunt is dat de tarieven in 2023 stijgen met het inflatiepercentage van 2,3%. De definitieve tarieven voor het belastingjaar 2023 worden in de raadsvergadering van december 2022 vastgesteld.

Havengelden

Elk schip dat de industriehaven van Wanssum aandoet (liggen of laden/lossen) is havengeld verschuldigd. De hoogte van dit havengeld is afhankelijk van de omvang van het schip (tonnen laadvermogen of aantal standaard containers). Dit is vastgelegd in de havengeldverordening. Deze verordening wordt elk jaar geactualiseerd.
Met de opbrengst van het havengeld worden de voorzieningen in de haven beheerd en onderhouden. De tarieven mogen maximaal kostendekkend zijn, maar uit concurrentie overwegingen zijn ze dat nu niet. Om het tekort te dekken wordt gebruik gemaakt van de voorziening egalisatie industriehaven.
In het onlangs vastgestelde havenbeheerplan wordt voor de periode 2022-2025 een verhoging van de havengelden voorzien van 2%. Eind 2022 worden de definitieve tarieven voor 2023 vastgesteld.

Lijkbezorgingsrechten

Venray heeft één gemeentelijke begraafplaats: Boschhuizen. Voor het gebruik van deze begraafplaats worden begraafrechten geheven. Er zijn verschillende tarieven. Zo betaalt men bijvoorbeeld voor het recht op een eigen graf voor een bepaalde periode, het bijzetten van urnen en asbussen of het verstrooien van as. In Venray zijn de legestarieven voor de kosten van begraven in 2020 onderzocht en kostendekkend gemaakt met ingang van 1-1-2021. Vanwege specifieke regelgeving en omstandigheden is de totale exploitatie van de begraafplaats niet kostendekkend. Uitgangspunt is dat de tarieven in 2023 stijgen met het inflatiepercentage van 2,3%. De definitieve tarieven voor het belastingjaar 2023 worden in de raadsvergadering van december 2022 vastgesteld.

Beleid/uitgangspunten algemene begraafplaats

Sinds 1972 heeft Venray een algemene begraafplaats. In 1973 en 1974 zijn hier de graven van de Petrus Banden Kerk (katholieke begraafplaats) naar over gebracht. Dit is het begin geweest van de algemene begraafplaats. De graven van de kerk zijn geplaatst in het zogenaamde vak O. Dit vak heeft een aparte status binnen de begraafplaats. Het college van burgemeester en wethouders heeft op 26 juni 2018 de notitie ontwikkeling vak O Begraafplaats Boschhuizen vastgesteld. In deze notitie is besloten om vanaf 26 juni 2018 geen leges meer te heffen over de bestaande graven in vak O. Ook is besloten dat er geen (bij)begravingen, dan wel (bij)plaatsingen van urnen worden toegestaan.  

4b. Algemene belastingen

Onroerendezaakbelastingen (OZB)

Iedere eigenaar van een onroerende zaak, zoals een woning of niet-woning is belastingplichtig in het kader van de OZB. Een gebruiker van een onroerende zaak zijnde niet-woning is ook belastingplichtig in het kader van de OZB. Dit met uitzondering van het woondeel van een niet-woning. De definitieve tarieven OZB voor het belastingjaar 2023 worden in de raadsvergadering van december 2022 vastgesteld.

lnflatiecorrectie OZB

In het coalitieakkoord 2022-2026 is vastgelegd dat als uitgangspunt voor de OZB de jaarlijkse inflatiecorrectie wordt gekozen. In de begroting 2023 tot en met 2026 is het inflatiepercentage toegepast zoals vermeld in tabel van de bijlage 2, hoofdstuk 2.1. van de kadernota. In de begroting 2022 – 2026 is voor 2022 een inflatiepercentage van 1,5% opgenomen. Voor de begroting 2023 hanteren we 2,30% en voor het jaar 2023, voor de jaren 2024 t/m 2025 bedraagt het percentage 2,40% en voor 2026 1,9%.

Voorlopige belastingdruk 2023 (=OZB+afval+riool)

Op basis van de geldende uitgangspunten bedraagt de voorlopige gemiddelde lastendruk (voor een huishouden van twee of meer personen, die eigenaar en gebruiker zijn van een woning) voor 2023 € 851,51. Dit betekent dat de lastendruk 2023 (=OZB+afval+riool) stijgt ten op van 2022 met 4,3%.

(Water)verblijfsbelasting

Belast is een overnachting in vakantieonderkomens, mobiele kampeeronderkomens, niet-beroeps-matig verhuurde ruimten, vaste standplaatsen en logiesverblijven. De aanslag verblijfsbelasting wordt opgelegd aan de hotelier, pensionhouder, campinghouder etc., maar ook op locaties waar buitenlandse werknemers verblijven. De toeristen zelf ontvangen geen aanslag, maar zien het bedrag meestal wel op de rekening.

De stijging van het tarief wordt pas doorgevoerd, zodra het tarief afgerond kan worden op 5 cent. Uit onderstaande tabel blijkt dat het tarief voor de verblijfsbelasting 2023 blijft gehandhaafd op een bedrag van € 1,30.

Parkeerbelasting

Parkeerbelasting geldt voor de afgesloten terreinen Blekersveld, Raadhuisstraat en de parkeergarage. Voorgesteld wordt de tarieven te handhaven. De definitieve tarieven voor het belastingjaar 2023 worden in de raadsvergadering van december 2022 voor vaststelling aangeboden.

Reclamebelasting

De reclamebelasting is van toepassing binnen het centrumgebied van de gemeente Venray. De belasting wordt geheven ter zake van openbare aankondigingen (reclame-uitingen) zichtbaar vanaf de openbare weg. De gemeente int deze belasting en maakt deze vervolgens onder inhouding van de inningskosten, over naar de ondernemersvereniging Venray Centraal.

BIZ-Smakterheide

Op grond van de Bedrijven–Investerings-Zones (BIZ) is het mogelijk om binnen een nader af te bakenen gebied (zoals een bedrijventerrein) alle ondernemers gezamenlijk mee te laten betalen aan de kwaliteitsverbetering van de bedrijfsomgeving. Daarbij gaat het dan om activiteiten gericht op het bevorderen van de veiligheid en ruimtelijke kwaliteit binnen het betreffend gebied. Hiermee wordt het “freeriders” gedrag voorkomen. De gemeente int de jaarlijkse bijdragen en betaalt deze, onder inhouding van de inningskosten, uit aan de Ondernemersvereniging Smakterheide.